Ανδρική υπογονιμότητα

Τι ονομάζεται ανδρική υπογονιμότητα; 

Ως υπογονιμότητα αναφέρεται η αδυναμία τεκνοποίησης αφού έχει προηγηθεί τουλάχιστον 1 χρόνος προσπάθειας για τεκνοποίηση, με συχνές σεξουαλικές επαφές. Η υπογονιμότητα μπορεί να είναι πρωτοπαθής, όπου το ζευγάρι δεν έχει παιδιά (70%) ή δευτεροπαθής, όπου το ζευγάρι έχει παιδιά, αλλά δεν μπορεί να κάνει άλλο (30%). Περίπου το 15% των ζευγαριών είναι υπογόνιμα και σε ποσοστό περίπου 50% ευθύνεται ο άνδρας (ανδρική υπογονιμότητα).

Πως γίνεται η εξέταση σπέρματος (σπερμοδιάγραμμα);

Ο βασικός έλεγχος ενός ανδρός για διερεύνηση της ανδρικής υπογονιμότητας περιλαμβάνει καταρχάς την εξέταση σπέρματος, που καλείται σπερμοδιάγραμμα. Για να γίνει η εξέταση αυτή απαιτείται 3 ημέρες αποχής από εκσπερμάτιση και τη 4η ημέρα να δοθεί το σπέρμα. Και αυτό γιατί σε αυτό το χρονικό διάστημα φαίνεται ότι υπάρχει η καλύτερη παραγωγή σπερματοζωαρίων.
Το σπέρμα που εκκρίνει ένας άνδρας αποτελείται από τα σπερματοζωάρια, που παράγουν οι όρχεις και από υγρά που εκκρίνονται από τις σπερματοδόχες κύστεις (60%), τον προστάτη (20%), τους σπερματικούς πόρους (10%) και τις επιδιδυμίδες. Βασικές παραμέτρους που θα μετρήσουμε κατά την εξέταση του σπέρματος είναι ο όγκος σπέρματος, η κινητικότητα, ο αριθμός, η μορφολογία και η ζωτικότητα.

Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνει ένας ασθενής με παθολογικό σπερμοδιάγραμμα;

Αναλόγως των ευρημάτων στο σπερμοδιάγραμμα, ο ιατρός σας θα σας κατευθύνει προς περαιτέρω έλεγχο, που μπορεί να περιλαμβάνει υπερηχογράφημα οσχέου, διορθικό υπερηχογράφημα για έλεγχο των σπερματοδόχων κύστεων και του προστάτη, μέτρηση ορμονών αίματος, καρυότυπο για αναγνώριση γενετικών ανωμαλιών και τέλος βιοψία όρχεων. Με αυτές τι εξετάσεις σε ένα ποσοστό που κυμαίνεται 60-70% θα ανευρεθεί η αιτία της ανδρικής υπογονιμότητας, όμως σε ποσοστό 30-40% δεν θα βρεθεί αίτιο (ιδιοπαθής).

Ποια τα αίτια της ανδρικής υπογονιμότητας;

Τα αίτια ανδρικής υπογονιμότητας σε γενικές γραμμές μπορεί να είναι:

• ορμονικές ανωμαλίες
• συγγενείς ή επίκτητες ουροποιογεννητικές ανωμαλίες
• λοιμώξεις ουροποιογεννητικού συστήματος
• γενετικές ανωμαλίες
• ανοσολογικοί παράγοντες
• αυξημένη θερμοκρασία οσχέου πχ κιρσοκήλη
• φάρμακα ή ουσίες (σπιρονολακτόνη, κορτιζόνη, ανδρογόνα, κετοκοναζόλη, σιμετιδίνη, κολχικίνη, αλλοπουρινόλη, τετρακυκλίνες, ερυθρομυκίνη, νιτροφουρατοϊνη, πιθανόν οι κινολόνες, χημειοθεραπευτικά φάρμακα πχ. κυκλοφωσφαμίδη, χλωραμβουκίλη, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η μαριχουάνα).

Ποια η θεραπευτική αντιμετώπιση της ανδρικής υπογονιμότητας;

Αφού γίνει διερεύνηση της υπογονιμότητας και βρεθεί η αιτία, προτείνεται η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση. Έτσι, σε περίπτωση ανεύρεσης κιρσοκήλης προτείνεται να γίνει χειρουργική αποκατάσταση της κιρσοκήλης, σε περίπτωση λήψης φαρμάκων ή ουσιών προτείνεται η διακοπή τους και ο επανέλεγχος, ενώ σε περίπτωση άλλων αιτιών συστήνεται η χορήγηση ειδικών φαρμάκων ή ειδικά σχεδιασμένων βιταμινούχων σκευασμάτων που βελτιώνουν το σπέρμα.
Σε περίπτωση που ανευρίσκεται αζωοσπερμία, δηλαδή σε περιπτώσεις που δεν ανευρίσκονται καθόλου σπερματοζωάρια ή είναι πολύ μικρός ο αριθμός σπερματοζωαρίων, μπορεί να χρειαστεί να γίνει βιοψία όρχεων.
Η βιοψία όρχεων χρειάζεται να γίνει για 3 λόγους:

1. για την ανεύρεση σπερματοζωαρίων
2. για την ανεύρεση της αιτίας της υπογονιμότητας
3. για τον αποκλεισμό συνύπαρξης μιας ειδικής μορφής καρκίνου στους όρχεις.

Πως γίνεται η βιοψία των όρχεων;

Ο καλύτερος τρόπος βιοψίας όρχεων, που ακολουθεί η κλινική μας, είναι η μικροχειρουργική βιοψία μέσω χαρτογράφησης των όρχεων, με ταυτόχρονη χρήση μικροσκοπίου και ύπαρξης εμβρυολόγου εντός της χειρουργικής αίθουσας. Με αυτή τη τεχνική αυξάνονται οι πιθανότητες ανεύρεσης σπερματοζωαρίων, ενώ αν δεν βρεθούν σπερματοζωάρια, τότε ο ασθενής δεν χρειάζεται να υποβληθεί σε 2η και 3η διαδικασία ανεύρεσης σπερματοζωαρίων. Η διαδικασία γίνεται υπο γενική αναισθησία, διαρκεί μισή ώρα, μετεγχειρητικά είναι πολύ καλά ανεκτή και η νοσηλεία δεν ξεπερνάει την 1 ημέρα.